ANKARA (Reuters) – Draf manifesto pilihan raya Parti AK pimpinan Presiden Turki Tayyip Erdogan menandakan kembalinya kepada dasar ekonomi pasaran bebas yang lebih ortodoks, empat sumber yang mengetahui perkara itu memberitahu Reuters.
Turki akan mengadakan pilihan raya presiden dan parlimen pada 14 Mei dan tinjauan pendapat menunjukkan bahawa Erdogan akan menghadapi cabaran pilihan raya terbesarnya dalam tempoh dua dekad berkuasa.
Populariti Erdogan telah terjejas terutamanya disebabkan oleh kemerosotan taraf hidup yang disebabkan oleh susut nilai dalam lira Turki ketika Ankara mula meneruskan model ekonomi kontroversi yang berdasarkan kadar faedah yang rendah.
Pada 2021 Turki memulakan kitaran pemotongan kadar dalam menghadapi inflasi yang melambung tinggi, menentang dasar monetari tradisional dan menentang trend global peningkatan kos pinjaman.
Bank pusat Turki mengurangkan kadar penanda arasnya sebanyak 500 mata asas pada 2021 dan sekali lagi pada 2022, selepas gesaan untuk pemotongan kadar daripada Erdogan.
Digabungkan dengan kenaikan harga tenaga dan makanan yang dicetuskan oleh pencerobohan Rusia ke atas Ukraine pada Februari 2022, ini menyebabkan inflasi di Turki meningkat kepada lebih 85% tahun lepas.
Kesengsaraan fiskal Turki juga bertambah buruk apabila gempa bumi besar melanda wilayah selatannya pada 6 Februari, menyebabkan berjuta-juta orang kehilangan tempat tinggal dan menyebabkan kerosakan bernilai berbilion dolar.
Menurut sumber yang biasa dengan draf itu, manifesto AK untuk pilihan raya akan datang tidak akan merujuk kepada dasar ekonomi Ankara yang lebih terkini tetapi sebaliknya kembali kepada pendekatan partinya sebelum ini yang lebih ortodoks.
Sumber itu, yang enggan dinamakan kerana mereka tidak diberi kuasa untuk bercakap mengenai perkara itu, juga berkata Erdogan mahu memberikan peranan utama dalam menjalankan ekonomi kepada bekas timbalan perdana menteri dan menteri kewangan Mehmet Simsek, yang dipandang tinggi di kalangan antarabangsa.
Inflasi Turki mencecah paras tertinggi 24 tahun melebihi 85% pada Oktober, didorong oleh siri pemotongan kadar faedah yang tidak lazim yang dicari oleh Erdogan yang mencetuskan kejatuhan lira pada akhir 2021.
Sejak Ogos, mata wang itu sebahagian besarnya stabil berkat tangan berat pihak berkuasa dalam pasaran forex.
“Pendekatan kepada ekonomi sangat serupa dengan manifesto pemilihan Parti AK 2002. Dalam erti kata lain, Parti AK kembali kepada asalnya,” kata seorang pegawai kerajaan mengenai draf itu, sambil menambah bahawa kerja mengenainya telah mencapai muktamad pentas.
Beliau berkata bahawa keutamaannya termasuk peraturan dan amalan ekonomi pasaran bebas yang selari dengan yang digunakan dalam ekonomi global, dengan “tiada tanda sebarang jenis amalan bukan pasaran.”
Parti AK enggan mengulas mengenai isu tersebut.
Simsek tidak tersedia untuk komen.
Seorang pegawai kanan AKP berkata, manifesto itu tidak merujuk kepada model ekonomi baharu tetapi menekankan prinsip yang sebelum ini dianjurkan oleh AKP, seperti memerangi inflasi, akauntabiliti dalam sektor awam dan ketelusan dalam tender.
Beliau berkata kelulusan akhir Erdogan terhadap manifesto itu akan diperlukan dan setakat ini beliau tidak menyampaikan sebarang pendapat yang berbeza.
“Jika beliau menerima, ia akhirnya akan membawa perubahan radikal dalam kabinet dan pengurusan ekonomi,” katanya.
Antara matlamat Erdogan ialah pelantikan Simsek.
“Seluruh Turki tahu pendekatan dan kejayaan Simsek. Jika dia memegang jawatan, perubahan radikal tidak dapat dielakkan dalam dasar ekonomi, birokrasi dan anggota kabinet untuk bekerja secara harmoni dengannya,” kata pegawai AKP itu.
Satu lagi sumber yang mempunyai pengetahuan mengenai isu itu berkata, selain AKP, tiga parti daripada pakatan pembangkang utama mahu bekerjasama dengan Simsek.
Pada tahun 2012, apabila Simsek terlibat secara aktif dalam menjalankan ekonomi, bahagian asing pasaran bon berdenominasi lira memuncak sekitar 25%. Ia berada pada 0.8% pada akhir Januari, data Perbendaharaan menunjukkan. Simsek adalah timbalan perdana menteri sehingga 2018.
Empat sumber kanan dalam pakatan pembangkang memberitahu Reuters sebelum ini bahawa pakatan itu merancang untuk menjadikan bekas timbalan perdana menteri Ali Babacan sebagai naib presiden yang bertanggungjawab ke atas ekonomi jika ia memenangi pilihan raya presiden.
Babacan, seperti Simsek, dipandang baik oleh pelabur asing.
Gempa bumi dahsyat yang mengorbankan lebih 48,000 orang di Turki telah menambahkan lagi cabaran fiskal yang dihadapi oleh kerajaan dalam memenangi pengundi dalam pilihan raya Mei.
Berikutan gempa bumi, defisit bajet melonjak kepada 171 bilion lira ($9 bilion) pada Februari manakala defisit perdagangan melonjak hampir 53$ kepada $12.2 bilion pada bulan yang sama.
(Laporan oleh Orhan Coskun; Penulisan oleh Daren Butler; Penyuntingan oleh Raissa Kasolowsky)