Golongan muda Thai yang mempersoalkan monarki mahu memenangi kerusi parlimen

PATHUM THANI, Thailand (Reuters) – Chonthicha “Lookkate” Jangrew pergi dari rumah ke rumah meminta orang ramai mengundinya dalam pilihan raya 14 Mei di Thailand walaupun dia berdepan kemungkinan dipenjarakan atas tuduhan menghasut dan memfitnah raja semasa protes yang tidak pernah berlaku sebelum ini di 2020.

Lelaki berusia 30 tahun itu adalah salah seorang daripada lebih sedozen aktivis dari gerakan protes yang diketuai oleh pelajar yang mengambil tujuan yang pernah menjadi tabu mereka dari jalanan ke peti undi sebagai calon dalam pilihan raya.

Mereka membawa isu peranan monarki dalam masyarakat secara terbuka. Raja Maha Vajiralongkorn secara rasmi dihormati di bawah perlembagaan dan menghina monarki adalah haram di bawah undang-undang ketat yang dikenali sebagai lese majeste, boleh dihukum sehingga 15 tahun penjara.

Mengubah – walaupun tidak memansuhkan – undang-undang tersebut adalah sebahagian daripada platform parti Move Forward Lookkate yang progresif, yang berkempen untuk mengurangkan keterukan hukuman bagi penghinaan diraja dan cara ia digunakan.

“Jika anda ingin membuat perubahan di Thailand, anda tidak boleh bergantung semata-mata kepada pergerakan jalanan atau hanya kepada parlimen,” kata Lookkate kepada Reuters dalam satu temu bual ketika beliau berehat daripada berkempen di wilayah Pathum Thai, di pinggir utara Bangkok.

“Kedua-dua laluan perlu bergerak ke hadapan bersama-sama,” katanya.

Demonstrasi 2020 yang bermula sebagai penentangan terhadap penguasaan politik tentera berikutan rampasan kuasa 2014 dan pilihan raya yang dipertikaikan lima tahun kemudian, pecah tanah di Thailand dengan mempersoalkan ketuanan monarki.

Penunjuk perasaan menunjukkan apa yang mereka sifatkan sebagai perhubungan kuasa yang tidak sihat antara tentera dan istana yang mewajarkan campur tangan tentera berulang kali terhadap kerajaan yang dipilih.

Tentera berkata ia hanya campur tangan dalam politik awam apabila ia perlu bertindak untuk menyelamatkan negara daripada huru-hara dan ia telah menolak sebarang penglibatan dalam pilihan raya. Pihak istana tidak mengulas mengenai politik.

Protes akhirnya ditindas, sebahagian besarnya dengan tindakan undang-undang terhadap pemimpin mereka, dengan ratusan ditangkap dan menghadapi kes jenayah yang masih berjalan melalui mahkamah.

Lookkate berkata dia mempunyai 28 kes jenayah terhadapnya, termasuk dua lese majeste, yang akan menamatkan karier parlimennya jika dia memenangi kerusi. Sesiapa yang disabitkan dengan kesalahan adalah hilang kelayakan daripada badan perundangan.

PERUBAHAN TERBESAR DALAM BERDEKAD

Penganalisis berkata bahawa banyak isu yang dibangkitkan oleh pergerakan belia kini menjadi sebahagian daripada wacana arus perdana, termasuk gesaan untuk meminda undang-undang lese majeste.

Undang-undang itu telah digunakan terhadap sekurang-kurangnya 240 orang sejak protes bermula pada 2020, menurut rekod yang disusun oleh Peguam Hak Asasi Manusia Thailand.

Berpuluh-puluh aktivis belia, seperti Lookkate, telah menyertai parti politik seperti Move Forward, Pheu Thai dan Thai Sang Thai, sama ada sebagai calon atau pekerja, kata Kanokrat Lertchoosakul, seorang saintis politik di Universiti Chulalongkorn Bangkok yang mengikuti rapat pergerakan belia.

Kanokrat berkata bantahan itu telah meletakkan isu seperti hak LGBT dan penamatan kerahan tentera dalam agenda.

Jurucakap parti Move Forward Rangsiman Rome berkata parti itu sesuai untuk golongan muda yang menyertai protes 2020 yang berakar umbi dalam penentangan terhadap percubaan tentera untuk mengekalkan peranannya dalam politik secara berperlembagaan.

“Isu yang mereka kempenkan, seperti menukar perlembagaan atau meminda undang-undang lese majeste, adalah sejajar dengan dasar parti,” katanya.

Rangsiman tidak menyatakan berapa ramai calon parti itu datang daripada pergerakan pemuda tetapi Kanokrat berkata parti itu mempunyai sekurang-kurangnya 20 calon, dan lebih ramai lagi di belakang tabir, dikaitkan dengannya.

“Kami mempunyai sekurang-kurangnya tiga parti pro-demokrasi di mana aktivis belia telah menemui pelbagai peranan,” kata Kanokrat.

Penganalisis politik Prajak Kongkirati dari Universiti Thammasat berkata penglibatan aktivis muda itu telah membawa perubahan terbesar kepada arus perdana politik dalam beberapa dekad.

Mereka telah memberi tenaga kepada golongan kiri yang progresif dan pada masa yang sama mencetuskan kebangkitan parti diraja sayap kanan, Thai Pakdee, yang berkempen untuk memperkukuh undang-undang lese majeste, katanya.

“Spektrum politik tidak begitu luas dalam tempoh 30 tahun,” kata Prajak. “Kami mempunyai kiri progresif sebenar yang menghubungkan dengan politik jalanan dan parti sayap kanan yang bangkit sebagai tindak balas.”

Seorang lagi aktivis yang bertukar menjadi calon Piyarat “Toto” Chongthep, 32, berkata bahawa dia bertanding kerana menyedari dia tidak boleh memberi kesan melalui protes.

“Yang paling kami boleh lakukan ialah secara simbolik menyatakan rasa tidak puas hati kami,” katanya. “Kami memerlukan bantuan daripada rakyat untuk secara demokratik memberi kami kuasa untuk membuat perubahan.”

Parti-parti progresif dijangka tidak menang pada 14 Mei tetapi Lookkate berkata beliau berharap kehadiran orang muda dalam politik sekurang-kurangnya akan membawa kepada sistem yang lebih adil, di mana broker kuasa lama tahu bahawa mereka tidak boleh mengabaikan keputusan undian. mereka tidak suka.

“Saya tidak fikir ia akan semudah dahulu kerana jika rakyat turun ke jalan raya sekali lagi, ia akan pergi lebih jauh daripada yang berlaku pada 2020,” katanya.

(Laporan oleh Panu Wongcha-um; Penyuntingan oleh Robert Birsel)