‘Jangan kurangkan kapasiti kolam tadahan di KL’

PEMANDANGAN kolam tampung banjir Stormwater Management and Road Tunnel (SMART) di Taman Desa di luar Jalan Kelang Lama, Kuala Lumpur, sungguh memukau.

Kolam itu, juga dikenali sebagai kolam pengecilan, yang bersambung dengan terowong di bawah, kelihatan tenang.

Malah, ada yang akan membayar banyak wang untuk bangun dengan pandangan seperti itu dan pembangun menyedari perkara ini.

Tanah di sekeliling kolam itu, dikenali sebagai Lot 481153, telah diasingkan untuk projek pembangunan bercampur pada 2017.

Tanah itu telah dipindahkan kepada syarikat swasta beberapa tahun lalu.

Pengurusan SMART berada dalam kegelapan mengenai perkara itu.

Tetapi berkat usaha Ketua Pengarah Jabatan Pengairan dan Saliran (JPS) ketika itu Datuk Nor Hisham Mohd Ghazali, perjanjian itu dibatalkan.

BACA JUGA: ’15 kolam tampung banjir di KL tidak diwartakan’

JPS adalah penjaga sungai, lembangan sungai, kolam tadahan, sumber air, zon pantai, pengurusan banjir dan sistem perparitan.

Nor Hisham bukan sahaja membantah pemberian hak milik tanah kolam tadahan itu, malah turut membawanya ke perhatian Exco Tanah Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur (JKTWPKL), yang memutuskan perkara tanah rizab kerajaan.

Kolam tampung di Taman Desa terletak di bawah bidang kuasa JKTWPKL dan Nor Hisham telah mendesak beberapa keperluan teknikal untuk dipenuhi sebelum pembangunan itu dapat diteruskan.

Akhirnya, pemaju tidak dapat memenuhi keperluan ini dan projek itu akhirnya dibatalkan, dengan kerajaan terpaksa membayar lebih RM40 juta kepada pemaju.

“Ia merupakan kemenangan besar bagi kami kerana Nor Hisham telah menjelaskan dengan jelas bahawa sebarang pembangunan di kawasan kolam akan memberi kesan buruk kepada operasi terowong SMART dari segi tebatan banjir,” kata ketua pegawai operasi SMART Mohd Noor Mohd Ali.

Salah satu syarat yang perlu dipenuhi oleh pemaju ialah jaminan pembangunan itu tidak menjejaskan kapasiti kolam.

BACA JUGA: Tanah di sekeliling kolam tampung bertaburan sampah

“Keluasan kolam tadahan Taman Desa ialah 17.6ha, dengan kapasiti 1.4 juta meter padu.

“Adalah mustahil untuk menjamin bahawa kapasiti akan kekal sama selepas pembangunan.

“Dan syarat itu masih kekal. Apa pun yang akan dilakukan, anda perlu memastikan kapasiti kolam tidak akan menjejaskan operasi terowong SMART dan meletakkan bandar itu dalam risiko banjir,” katanya.

Mohd Noor mengingatkan bahawa dengan perubahan iklim yang mengakibatkan cuaca ekstrem, termasuk ribut petir dan banjir yang lebih kerap, pembangunan yang boleh menjejaskan peranan terowong SMART tidak harus diluluskan oleh pihak berkuasa.

Mengurangkan risiko banjir

Terowong SMART sepanjang 9.7km, yang berharga RM1.88bil, mempunyai dwi fungsi.

Fungsi utamanya adalah untuk mengalihkan lebihan air banjir di pertemuan Sungai Klang dan Sungai Ampang ke dalam sistem terowong SMART dan ke kolam tadahan di Berembang dan Taman Desa.

Satu di Berembang ialah kolam tampung manakala satu lagi di Taman Desa adalah kolam tampung banjir.

Ia juga berfungsi sebagai lebuh raya untuk mengurangkan kesesakan lalu lintas di pintu masuk utama selatan ke pusat bandar.

Mohd Noor berkata sejak terowong SMART diaktifkan 15 tahun lalu, ia telah mengalihkan air banjir sebanyak 55 kali dan mengelakkan kerosakan kira-kira RM4.5 bilion.

Dan pada 18 Dis 2021 – apabila hujan lebat berterusan menyebabkan banjir di banyak bahagian negara – terowong SMART mengalihkan lima juta meter padu air (bersamaan dengan hampir 2,000 kolam renang bersaiz Olimpik), melebihi dua juta meter padu melebihi kapasiti maksimumnya – mencegah banjir besar di pusat bandar Kuala Lumpur.

Ini dilakukan dengan memanjangkan tempoh lencongan melalui terowong SMART dan kolam tadahan sedia ada khususnya kolam Berembang dan Taman Desa.

Sekiranya kolam tadahan ini dikecilkan saiz dan kapasitinya untuk memberi laluan kepada pembangunan, risiko banjir besar di Lembah Klang akan lebih tinggi, kata Mohd Noor.

Seperti yang berlaku, beberapa kawasan di bandar ini terjejas semasa banjir 18 Dis, termasuk Jalan Raja Chulan, Kampung Kasipillay, Jalan Tiong Nam, Taman Hock Ann, Kampung Pasir dan Kampung Batu Bata.

Sekurang-kurangnya 73 tapak di Kuala Lumpur mengalami tanah runtuh dan 24 kawasan mengalami kerosakan infrastruktur.

Menurut laporan, jumlah kerosakan, termasuk kerja-kerja pembersihan, dianggarkan RM32.4 juta.

Kuala Lumpur turut dilanda banjir besar pada Mac 2022.

SMART prihatin terhadap sebarang perubahan kepada kapasiti tampung kolam tadahan seperti yang terdapat di Taman Desa.

“Sekiranya saiz dan kapasiti kolam tadahan dikurangkan untuk memberi laluan kepada pembangunan, kita mungkin menghadapi masalah,” kata Mohd Noor.

Beliau berkata operasi lebuh raya di terowong itu juga akan terjejas.

“Jika hujan berlarutan selama beberapa jam, maka keseluruhan terowong – termasuk komponen lebuh raya – perlu ditutup untuk tempoh yang lebih lama untuk kerja-kerja pembersihan dan pembaikan.

“Ini pasti akan mengganggu operasi lebuh raya, menjejaskan pemandu,” katanya, sambil menambah bahawa ia mungkin mengambil masa sekurang-kurangnya dua hingga tiga hari untuk membersihkan terowong itu.

Mohd Noor juga menarik perhatian bahawa setiap kali terowong itu ditutup untuk tebatan banjir, syarikat menanggung kos sekurang-kurangnya RM500,000 untuk membaiki kerosakan dan keretakan, lampu dan sistem kamera serta pembersihan serpihan kemudiannya.

Beliau memberi amaran sekiranya air dalam terowong itu tidak dapat dialihkan kerana kolam tadahan di hilir berada pada kapasiti penuh, sekiranya berlaku ribut petir lagi, Kuala Lumpur akan dinaiki air.

Terancam pembangunan

Kolam tampung banjir di Kuala Lumpur terancam kerana terdapat beberapa langkah untuk mengasingkan tanah untuk pembangunan.

Pada masa ini, tanah yang mengelilingi empat daripada 15 kolam tampung banjir di Kuala Lumpur telahpun diasingkan untuk tujuan ini.

Sebahagian tanah di sekitar kolam Taman Wahyu dan Delima di Kepong telah diluluskan untuk pembangunan pada 2017.

Pemberian hak milik tanah di sekitar kolam Batu dan Batu 4 ½ bermakna bahagian tanah kolam telah dipindahkan kepada pihak ketiga dan boleh dibangunkan pada masa hadapan.

Dan StarMetro melaporkan semalam bahawa sebahagian tanah berhampiran kolam tadahan Bohol telah dicadangkan untuk pengasingan bagi projek pembangunan bercampur.

Kolam tampung Taman Desa hanya mengelak nasib yang sama.

Mohd Noor berkata SMART telah lama mendesak untuk mewartakan kolam tadahan Taman Desa.

“Ia adalah kebimbangan dan keutamaan terbesar kami sekarang.

“Kami telah menulis surat kepada JPS dan maklum balas terakhir yang kami dapat ialah pada Februari meminta kami menulis kepada pejabat tanah supaya kami berharap keadaan boleh bergerak lebih pantas,” tambahnya.

Pengurus program penjagaan sungai Pusat Alam Sekitar Global (GEC) Dr Kalithasan Kailasam memihak kepada mewartakan kolam tadahan, dengan mengatakan bahawa ia adalah komponen penting dalam pengurusan risiko bencana.

“Air memerlukan ruang, dan kita perlu mempunyai ruang yang ditetapkan untuk mengumpul air.

“Walaupun kolam tampung banjir hanya mengumpul dan menyimpan air buat sementara waktu, ini penting semasa tempoh aliran tinggi.”

Kalithasan berkata walaupun pembangunan berhampiran kolam ini lazimnya disertai dengan syarat, ia berpunca daripada penguatkuasaan ketat oleh pihak berkuasa.

“Bolehkah mereka memberi jaminan bahawa fungsi kolam tidak akan terjejas dan semua syarat dipenuhi dan dipatuhi oleh pemohon masing-masing?

“Mewartakan kolam akan memastikan perlindungan yang lebih baik secara keseluruhan,” tambahnya.

Sementara itu, pengasas Friends of Sungai Klang Taman Melawati River Three (FoSK TMR3) Kennedy Michael berkata sebarang percubaan untuk menjual tanah yang penting untuk tebatan banjir tanpa alternatif adalah bodoh.

“Kita telah melihat hanya dalam tiga tahun kebelakangan ini, kes banjir besar, kebanyakannya disebabkan oleh pembangunan berlebihan dan pembangunan yang lemah.

“Ekosistem pembangunan merangkumi pembangunan perancangan bandar, seperti kolam tadahan.

“Sebenarnya, kami tidak mempunyai kolam tampung banjir yang mencukupi, dan ia tidak dilindungi,” katanya.