PETALING JAYA: Terumbu karang di perairan Malaysia mula melihat permulaan pemutihan, akibat daripada panas yang sengit dan lautan yang semakin panas ketika El Nino menjelma.
Ketua Pengarah Jabatan Perikanan Datuk Adnan Hussain berkata ia telah memantau laporan daripada Program Pengawasan Karang Pentadbiran Lautan dan Atmosfera Kebangsaan (NOAA) AS.
“Kami mendapati bahawa organisasi telah mengeluarkan amaran “Bleaching Watch” untuk Island Marine Park Malaysia pada Mei 2023.
“Pemberitahuan ini menunjukkan suhu permukaan laut di sekitar Malaysia melebihi suhu normal 28oC – 29oC, dan pelunturan karang adalah kemungkinan jika keadaan tidak kembali normal dalam masa beberapa minggu,” katanya dalam jawapan kepada pertanyaan The Star.
Beliau berkata susulan acara pelunturan karang secara besar-besaran pada 2010, Malaysia telah menubuhkan Panel Penasihat Pemutihan Terumbu Karang Malaysia dan Jawatankuasa Respons Pemutihan Terumbu Karang serta menerbitkan Pelan Tindak Balas Pemutihan Terumbu Karang untuk bertindak balas terhadap peristiwa pelunturan masa hadapan.
“Jawatankuasa Tindak Balas Pemutihan telah memulakan tinjauan terhadap terumbu karang sejak Mac 2023 untuk memantau keadaan di negara ini, dan menjejaki permulaan sebarang pelunturan.
“Data semasa menunjukkan terumbu di Taman Laut Pulau Payar, Kedah; Pulau Redang, Terengganu; Taman Laut Pulau Tioman, Pahang dan Taman Laut Pulau Aur, Johor mengalami tekanan haba dengan bacaan suhu permukaan laut 28oC-29oC.
“Beberapa tapak menyelam di Taman Laut Pulau Tioman telah menunjukkan tanda-tanda awal pelunturan. Pelan tindakan untuk bertindak balas terhadap acara seumpama itu telah pun disediakan,” katanya.
Sebahagian Asia Tenggara, termasuk Malaysia, telah dicengkam oleh gelombang haba, dengan negara mencatatkan rekod suhu tinggi seperti Vietnam pada 44.1 darjah Celcius, Singapura pada 37 darjah Celcius, dan Thailand pada 41 darjah Celcius.
Pada 13 Mei lalu, MetMalaysia mengeluarkan amaran gelombang haba tahap 1 untuk 31 daerah di negara ini.
Dilaporkan bulan lepas bahawa data awal daripada NOAA menunjukkan suhu purata di permukaan lautan berada pada 21.1C sejak awal April – mengatasi paras tertinggi sebelumnya iaitu 21C yang ditetapkan pada 2016.
Jawatankuasa itu, kata Adnan, akan memberikan maklumat lanjut apabila ia tersedia, dan akan berkomunikasi dengan sewajarnya untuk memastikan semua pihak berkepentingan dimaklumkan sepenuhnya tentang keadaan yang berubah. Panel Penasihat yang bertanggungjawab dalam menyelia keseluruhan pelaksanaan Pelan Tindak Balas Pemutihan Karang diwakili oleh pelbagai agensi persekutuan, agensi negeri, NGO dan Universiti Tempatan yang berkaitan.
Jawatankuasa Tindak Balas Pemutihan yang bertindak sebagai jawatankuasa kerja untuk melaksanakan pelan tindak balas tersebut diwakili oleh Jabatan Perikanan, Taman-Taman Sabah, Perbadanan Perhutanan Sarawak, Reef Check Malaysia, dan Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM).
“Panel Penasihat dan Jawatankuasa Respons sedang memantau keadaan dan berunding dengan pihak berkepentingan untuk membangunkan tindak balas pengurusan yang sesuai, bagi melindungi terumbu karang berharga Malaysia,” katanya.
Pemutihan karang, kata Adnan, menimbulkan ancaman besar kepada kesihatan terumbu karang dan wajar diberi perhatian serius berikutan implikasi terhadap biodiversiti marin, perikanan terumbu karang dan pelancongan di Malaysia.
Pemutihan, katanya, adalah tindak balas semula jadi karang yang mengalami tekanan, sambil menambah bahawa kenaikan suhu air laut yang berterusan adalah salah satu sebab paling biasa untuk pelunturan karang secara besar-besaran serta kesan antropogenik.
“Istilah ‘pemutihan beramai-ramai’ menggambarkan fenomena berskala besar bagi banyak spesies karang yang melunturkan secara serentak dalam skala ruang yang ketara.
“Rekod pemutihan beramai-ramai di Malaysia sebelum ini adalah pada 2010 di Taman Laut Malaysia.
“Terumbu karang kami mengalami kerosakan antara 5% dan 10% semasa acara pelunturan,” katanya.
Beliau berkata terumbu karang di perairan Malaysia telah mula pulih kepada status sihatnya sebelum acara pelunturan 2010 melalui pelbagai usaha pemuliharaan oleh agensi, komuniti pulau tempatan, NGO dan organisasi korporat.
Sehingga 15 Mei, stesen di Selat Melaka, Terengganu, Johor dan Pahang, Sabah dan Borneo Utara semuanya menunjukkan amaran pelunturan oren di laman web NOAA.
Stesen di selatan Borneo menunjukkan Amaran Pemutihan Merah Tahap 1.
Turut menunjukkan amaran untuk pelunturan adalah stesen berhampiran Malaysia, seperti di Selat Singapura, Barat Daya Thailand, perairan Brunei dan Selatan Filipina.
Program Pemerhatian Terumbu Karang NOAA menerbitkan data satelit mengenai suhu permukaan laut, memberikan petunjuk keadaan persekitaran terumbu semasa untuk mengenal pasti dengan cepat kawasan yang berisiko pelunturan karang.
Pengurus besar Reef Check Malaysia Julian Hyde berkata mereka mula melihat permulaan pelunturan.
“Tanda-tanda pertama sudah nyata sekarang – batu karang lebih pucat daripada biasa.
“Ini adalah peringkat awal pelunturan dan jika suhu air kekal tinggi (ia sudah 30-32 darjah celcius, iaitu melebihi biasa 28-29 darjah celcius) maka pelunturan penuh boleh berlaku, mungkin dalam skala yang luas,” katanya. dalam temu bual.
Apabila karang ditekankan oleh perubahan dalam keadaan seperti suhu air yang lebih panas, ia mengeluarkan alga simbiotik yang hidup dalam tisu mereka, menyebabkan ia menjadi putih sepenuhnya.
Pemutihan yang berpanjangan boleh menyebabkan batu karang mati akibat kelaparan.
Selain menjadi tarikan penyelam, terumbu karang bertindak sebagai habitat bagi banyak spesies marin.
“Jika karang mati, terumbu akan perlahan-lahan merosot dan semua habitat itu akan hilang, dan populasi spesies lain itu juga akan berkurangan” kata Hyde.
Hyde berkata kakitangannya sendiri memantau keadaan dengan teliti, dan ia juga meminta penyelam lain untuk melaporkan jika mereka melihat apa-apa.
“Buat masa ini, apa yang boleh kita lakukan ialah memantau seberapa cepat pelunturan berlaku, dan kemudian berapa lama ia bertahan, dan akhirnya sama ada mana-mana batu karang mati,” katanya.
Beliau berkata pada hakikatnya, pelunturan tidak boleh dihentikan sebaik sahaja ia bermula.
“Kami tidak boleh berbuat apa-apa tentang air suam. Apa yang boleh kami lakukan ialah mengurangkan ancaman lain sebanyak mungkin untuk memberi peluang terbaik kepada karang untuk pulih.
“Ini mungkin termasuk menutup kawasan terumbu utama untuk menyelam dan snorkeling untuk mengurangkan kesan fizikal,” katanya.
Langkah lain ialah menambah baik pengurusan sisa untuk mengurangkan kesan fizikal daripada sampah, memastikan penguatkuasaan untuk mencegah penangkapan ikan di kawasan terumbu, dan mengawal pemangsa karang.
Adnan berkata pemantauan berterusan suhu permukaan laut pada skala global menyediakan penyelidik dan pihak berkepentingan alat untuk memahami dan menguruskan interaksi kompleks yang membawa kepada pelunturan karang dengan lebih baik.
“Apabila keadaan pelunturan berlaku, alat ini boleh digunakan untuk mencetuskan pelan tindak balas pelunturan dan menyokong keputusan pengurusan yang sesuai,” katanya.