KOTA KINABALU: Sabah mengambil langkah berani dengan mengambil kawalan penuh kawal selia bekalan elektriknya, kata badan pemikir Institut Kajian Pembangunan (IDS).
Ketua Pegawai Eksekutif IDS Datuk Dr Ramzah Dambul berkata mengambil alih peranan daripada Kerajaan Persekutuan bermakna Sabah akan mempunyai lebih autonomi untuk merangka dasar dan perancangannya sendiri untuk mengurus serta membangunkan pengeluaran dan bekalan tenaganya.
“Adalah lebih mudah bagi Sabah untuk melakukan perancangan jangka pendek dan panjang serta merangka undang-undang atau enakmennya sendiri (untuk bekalan elektrik).
“Ini bagus untuk negeri ini kerana rakyat Sabah tahu kawasan kritikal mana yang memerlukan kuasa,” tambahnya.
Bagaimanapun, Ramzah berkata mempunyai kawalan kawal selia penuh juga mempunyai kelemahan.
Sebagai contoh, beliau berkata Sabah telah menerima dana dan peruntukan untuk pembangunan grid elektrik kerana Putrajaya berada dalam kawalan.
“Kerajaan persekutuan sentiasa boleh berpaling dan mengatakan Sabah boleh membiayainya sendiri kerana mereka memilikinya.
“Saya rasa Sabah sangat berani untuk mengambil tindakan ini. Mungkin negeri ini percaya kerajaan persekutuan masih akan membantu dengan pembiayaan,” kata Ramzah.
Ketua Menteri Datuk Seri Hajiji Noor berkata minggu ini Perdana Menteri Datuk Seri Anwar Ibrahim pada dasarnya telah memberi lampu hijau untuk Sabah mengambil alih pada 1 Jan 2024.
Sidang DUN khas telah dirancang pada 3 Jan, 2024, ketika Sabah bersiap sedia untuk mengawal sepenuhnya bekalan elektriknya.
Dua Rang Undang-Undang mengenai Enakmen Bekalan Elektrik dan Enakmen Tenaga Boleh Diperbaharui, serta pindaan kepada Enakmen Suruhanjaya Tenaga Sabah 2023 (untuk memasukkan fungsi kawal selia mengenai bekalan elektrik dan tenaga boleh diperbaharui), akan dibentangkan.
“Kami memerlukan persetujuan daripada kementerian dan agensi berkaitan sama ada di peringkat persekutuan dan negeri agar semua proses ini dapat dilakukan dengan lancar terutama dari segi kesahihan dan mengelakkan gangguan kepada operasi bekalan elektrik di Sabah,” kata Hajiji.
Bagaimanapun, Ramzah berkata ini tidak bermakna masalah elektrik Sabah seperti gangguan bekalan elektrik yang kerap akan hilang serta-merta tetapi suara kerajaan negeri akan lebih kuat dengan badan seperti Sabah Electricity Sdn Bhd (SESB) yang bertanggungjawab terhadap penjanaan dan bekalan kuasa di negeri itu.
“Akan ada campur tangan daripada negeri apabila timbul isu.
“Jika tidak, mereka hanya akan mendengar kata-kata tuan mereka di bahagian persekutuan yang tidak mengetahui keadaan di lapangan atau besarnya isu di Sabah.
“Oleh itu, mereka mungkin tidak mengambil serius isu itu kerana mereka mempunyai isu penting lain untuk ditangani di Semenanjung Malaysia.
“Secara teorinya, nasib kita akan berada di tangan kita sendiri tidak lama lagi.
“Oleh kerana kita yang mengalami masalah kuasa, rakyat Sabah boleh berharap akan ada dorongan yang lebih agresif untuk melakukan perubahan,” katanya.