Sudah menjadi amalan biasa untuk menggantikan peranti lama apabila model yang lebih baharu muncul dengan ciri yang lebih baik, namun sesetengahnya berjaya menentang keusangan terhadap semua kemungkinan.
Ambil cakera liut, sebagai contoh.
Diperkenalkan oleh IBM pada tahun 1971 sebagai cara untuk memuat naik perisian atau kemas kini ke dalam komputer kerangka utama, ia berkembang untuk membolehkan orang ramai berkongsi data atau menyimpan dokumen semasa mereka menjalankan kerja pada komputer peribadi mereka.
Akhirnya, cakera liut tidak digemari sebagai kaedah penyimpanan data kerana orang ramai bergantung pada teknologi yang lebih baharu seperti CD boleh tulis semula, pemacu kilat USB dan storan Awan, yang membolehkan data diambil atau ditukar dengan mudah dalam talian.
Walau bagaimanapun, cakera liut masih mempunyai peranan untuk dimainkan dalam beberapa industri yang mengejutkan hari ini.
Sebut ‘keju’
Video TikTok yang baru-baru ini menjadi tular dengan lebih 1.4 juta tontonan menunjukkan bahawa restoran keluarga Amerika Chuck E. Cheese masih menggunakan cakera liut pada tahun 2023.
Terkenal dengan haiwan robotik yang menyanyi dan menari, seorang pekerja di rangkaian restoran itu menunjukkan cara syarikat mengemas kini rutin lagu dan tarian robot dengan memuatkan cakera 3.5 inci ke dalam pelayan komputer yang besar.
Pendedahan itu menarik minat beberapa penonton, dengan satu jenaka bahawa Chuck E. Cheese mungkin secara bersendirian mengekalkan permintaan untuk cakera liut.
Menurut Tom Persky, pemilik floppydisk.com – salah satu pembekal cakera liut yang tinggal di AS – Chuck E. Cheese ialah pelanggan lama.
Jelasnya, cakera liut itu masih digunakan oleh beberapa syarikat hari ini kerana kebolehpercayaannya.
“Jika anda sedang mencari sesuatu yang sangat stabil, benar-benar tidak boleh digodam – ia bukan berasaskan Internet, bukan berasaskan rangkaian,” kata Persky. “Ia agak elegan untuk apa yang dilakukannya,” katanya kepada BuzzFeed News.
Chuck E. Cheese mengumumkan pada 2017 bahawa ia merancang untuk menghapuskan makhluk animatronik ikonik secara berperingkat demi hiburan berasaskan skrin atau penghibur secara langsung.
Sehingga kini, kurang daripada 50 daripada 600 restoran Chuck E. Cheese di seluruh dunia masih menggunakan cakera liut untuk memprogramkan robot menarinya.
Besar dalam Jepun
Cakera liut terus menjadi begitu popular di Jepun sehingga pada Ogos tahun lalu, Menteri Digitalnya mengisytiharkan “perang ke atas cakera liut” untuk menamatkan penggunaan teknologi bertarikh itu.
Taro Kono berkata dalam tweetnya pada 31 Ogos bahawa terdapat kira-kira 1,900 prosedur kerajaan yang memerlukan komuniti perniagaan menyerahkan borang atau permohonan dalam format fizikal seperti CD atau cakera liut.
Beliau menambah bahawa Agensi Digital bersedia mengubah peraturan sedemikian bagi membolehkan orang ramai menyerahkan borang mereka melalui cara digital.
Di bandar Hamada, sebuah bank tempatan menegaskan bahawa arahan pembayaran harus diserahkan secara fizikal melalui cakera liut, menurut laporan CBS News. Seorang jurucakap berkata dalam laporan itu bahawa bank itu terus berbuat demikian walaupun pengeluaran cakera liut berakhir di Jepun pada 2011.
Laporan itu juga menyatakan bahawa tinjauan akhbar mendedahkan bahawa Hamada adalah salah satu daripada sembilan bandar di Jepun di mana cakera liut masih digunakan secara meluas.
Bukan hanya perbankan di Jepun yang masih bergantung pada cakera liut. Pada Disember 2021, akhbar Jepun The Mainichi melaporkan bahawa Jabatan Polis Metropolitan telah kehilangan dua cakera liut yang mengandungi maklumat peribadi 38 orang yang telah memohon perumahan awam di Tokyo.
MPD berkata cakera itu, yang pertama kali diterimanya pada 2019 sebagai sebahagian daripada langkah menjalankan pemeriksaan latar belakang ke atas pemohon perumahan awam, pada mulanya disimpan dalam storan berkunci dan mungkin telah dibuang secara tidak sengaja.
Polis meminta maaf kepada 38 orang yang maklumatnya ada pada cakera.
Pada bahagian yang gagal
Walaupun sesetengah perniagaan dan agensi kerajaan terus menggunakan cakera liut, teknologi ini sedang bergelut untuk bersaing di kawasan lain.
Bulan lalu, The San Francisco Standard melaporkan bahawa agensi pengangkutan bandar itu masih menggunakan cakera liut 5in untuk operasi penting pada sistem kereta api bawah tanah.
Jeffrey Tumlin, pengarah pengangkutan untuk Agensi Pengangkutan Perbandaran San Francisco (SFMTA), berkata dalam temu bual TV dengan KQED News bahawa mengekalkan sistem warisan bukanlah mudah.
“Kami perlu mengekalkan pengaturcara yang pakar dalam bahasa pengaturcaraan tahun 90-an untuk terus menjalankan sistem semasa kami. Kami mempunyai hutang teknikal yang menjangkau beberapa dekad,” katanya.
SFMTA juga menangani kebimbangan mengenai bergantung pada peralatan bertarikh dalam laporan Standard San Francisco.
“Kami menyedari bahawa sebarang kegagalan peralatan lapuk pasti memberi kesan kepada semua orang yang bekerja atau menunggang Muni. Nasib baik, krew kami membuat perbezaan antara kegagalan ini yang melumpuhkan sistem selama berminggu-minggu atau hanya beberapa jam,” kata jurucakapnya Stephen Chun.
Projek menaik taraf sistem kereta api kini dalam peringkat perancangan dan dijangka siap pada 2029.
Hujung jalan?
Oleh kerana cakera liut tidak lagi dihasilkan secara meluas, sesetengah orang mula bimbang tentang apa yang perlu dilakukan apabila bekalan kehabisan.
Wired melaporkan tentang Mark Necaise, yang mencipta sulaman tersuai pada jaket menggunakan mesin Jepun yang dikeluarkan pada tahun 2004. Satu-satunya cara untuk dia memindahkan reka bentuknya dari komputer ke mesin adalah melalui cakera liut.
Namun, apabila beberapa cakeranya berhenti berfungsi, dia mula berasa tidak senang. Akhirnya, Necaise menggunakan peningkatan tersuai untuk menggantikan pemacu liut pada mesinnya dengan port USB yang lebih mudah diurus.
Persky, yang mengendalikan tapak floppydisk.com, memberitahu Wired bahawa dia mampu menjual 1,000 cakera sehari, bergantung pada stok sedia ada dari sebuah gudang di California. Jenis yang paling biasa ialah 3.5in, yang berharga AS$1 (RM4) setiap satu.
Pada usia 73 tahun, Persky berkata dia ingin bekerja selama lima tahun lagi kerana dia tidak fikir sesiapa akan mahu mengambil alih syarikatnya.