KOTA KINABALU: Datuk Seri Dr Jeffrey Kitingan mencadangkan pusat pertukaran karbon, sama seperti di negara asing yang terlibat secara aktif dalam pasaran perdagangan karbon, ditempatkan di Sabah.
Timbalan Ketua Menteri berkata beliau telah mencadangkan idea itu kepada Datuk Seri Anwar Ibrahim semasa perbincangan peribadi dengan Perdana Menteri sebelum ini.
“(Saya beritahu Anwar) kenapa tidak letak pusat pertukaran karbon di Sabah kerana kita sudah mempunyai produk,” katanya kepada pemberita di luar forum bertajuk “Sumber Hasil Baru Sabah” di sini pada Khamis (22 Jun).
“Kami mempunyai kira-kira dua juta hektar (diperuntukkan) untuk pemuliharaan dan kami mempunyai produk untuk dijual kepada dunia dan untuk menarik pelaburan,” katanya.
Kitingan, yang juga Menteri Pertanian, Perikanan dan Industri Makanan negeri, berkata beliau akan memanggil mesyuarat jawatankuasa pemandu bagi perdagangan karbon di Sabah bulan depan.
Tambahnya, beliau telah mengadakan perbincangan dengan Ketua Menteri Datuk Seri Hajiji Noor berhubung perkara itu.
“Mudah-mudahan, kita boleh mulakan (proses), kita mulakan yang kecil dulu.
“Jabatan Perhutanan sedang meneliti butirannya,” katanya.
Dalam perutusan Tahun Barunya tahun lepas, Kitingan telah menyatakan harapan bahawa perjanjian perdagangan karbon akan dilaksanakan tahun ini.
Perjanjian itu juga dikenali sebagai Nature Conservation Agreement (NCA) yang menjadi pertikaian di Sabah.
NCA telah mendapat kritikan hebat daripada pemuliharaan dan ahli politik, dengan Kitingan terlibat dalam perang mulut berhubung perjanjian dengan ahli parlimen Pembangkang pada persidangan DUN Sabah pada Disember tahun lepas.
NCA pada mulanya bertujuan untuk melibatkan kira-kira 600,000 hektar kawasan yang dilindungi sepenuhnya di Sabah dan mungkin melibatkan kira-kira dua juta hektar pada masa hadapan.
Jika diluluskan, NCA ini ditetapkan untuk berkuat kuasa untuk 100 tahun akan datang.
Pada Februari tahun lalu, kerajaan negeri menjelaskan NCA yang kontroversi masih tidak boleh dikuatkuasakan kerana usaha wajar masih dijalankan ke atas syarikat pihak ketiga terbabit.
Dalam isu berasingan, Kitingan berkata beliau juga telah berbincang dengan Anwar mengenai tebatan banjir di Sabah yang memerlukan dana RM17 bilion untuk dilaksanakan.
Beliau berkata beliau mencadangkan kepada Anwar bahawa ia boleh menjadi idea yang baik untuk membayar syarikat atau pelabur dalam “bayaran pasir” sebagai pertukaran mereka akan menjalankan projek tebatan banjir.
“Kami tidak mempunyai wang jadi, saya mencadangkan kepadanya bahawa (memandangkan) ada pelabur yang akan menerima bayaran pasir yang dibersihkan dari sungai, muara sungai atau sebagainya.
“Dia (Anwar) kata ini dibuat di Semenanjung Malaysia, mereka bayar (projek tebatan banjir) menggunakan pasir.
“Dengan cara itu, kami akan menyelesaikan dua masalah – pertama, kami boleh membersihkan sekatan dan kedua, kami menyelesaikan isu tebatan banjir,” kata Kitingan.