PETALING JAYA: Gempa bumi di semenanjung berpotensi disebabkan pengaktifan semula garisan sesar purba berikutan gempa bumi bermagnitud tinggi di Sumatera, Indonesia, kata Jabatan Meteorologi (MetMalaysia).
Ia berkata beberapa kawasan seperti Bukit Tinggi dan Jerantut di Pahang, serta Kuala Pilah di Negri Sembilan, adalah antara kawasan yang terjejas oleh pengaktifan semula talian sesar ini.
“Malaysia terletak berhampiran dengan dua sempadan perlanggaran plat yang aktif secara seismik iaitu antara Plat Indo-Australia dan Plat Eurasia di sebelah barat dan sempadan perlanggaran antara Plat Eurasia dan Plat Laut Filipina di sebelah timur.
“Gegaran gempa bumi bermagnitud tinggi yang berlaku dan berpusat pada plat ini boleh dirasai di Malaysia.
“Gegaran yang dirasai di pantai barat Semenanjung Malaysia biasanya berpunca daripada gempa bumi magnitud besar yang berpusat di Sumatera dan Laut Andaman,” katanya dalam satu kenyataan kepada The Star.
KLIK UNTUK BESARKAN
Beberapa gempa bumi terbaru yang berasal dari Indonesia yang dilaporkan dan dirasai di Malaysia berlaku pada 4 April dan 25 April dengan magnitud 6.2 dan 7.0 masing-masing.
MetMalaysia berkata bagi Sabah, gempa bumi tempatan mungkin berlaku kerana garis sesar di wilayah negeri itu masih aktif.
“Kejadian gempa bumi di Malaysia biasanya lebih tertumpu di Sabah kerana wujudnya beberapa sesar aktif. Contohnya, Laluan Sesar Mensaban dan Talian Sesar Lobou-Lobou,” tambahnya.
MetMalaysia berkata kajian 2017 mengenai Sesar Aktif di Semenanjung Malaysia dengan Penekanan Ciri Geomorfik Aktif Wilayah Bukit Tinggi juga mencadangkan zon sesar Bukit Tinggi dianggap aktif dan berpotensi menjadi sumber gempa bumi masa depan.
Ia juga mendedahkan bahawa kawasan di luar sesar Bukit Tinggi, Benus dan Karak juga aktif.
Ia berkata mulai 2017, Semenanjung Malaysia telah mengalami gempa bumi ringan. Hampir semua gempa bumi yang direkodkan di semenanjung berada di bawah magnitud 5.0.
“Bagaimanapun, pengiktirafan sesar aktif yang mempamerkan bentuk muka bumi tektonik aktif menunjukkan bahawa sesar ini telah menghasilkan gempa bumi yang merosakkan sebelum ini dan berpotensi untuk mencetuskan gegaran serupa pada masa hadapan,” kajian itu mendapati.
Kajian 2021 dari Universiti Prince of Songkhla bertajuk Kejadian dan Taburan Gempa Intraplate di Semenanjung Malaysia Sepanjang 100 Tahun yang lalu mendapati Semenanjung Malaysia masih berdepan risiko gempa bumi, bukan sahaja dari tektonik serantau tetapi juga dari tektonik tempatan.
“Bagi persekitaran tektonik tempatan, terdapat beberapa pra-wujud, diandaikan sesar dorman (dan zon sesar), yang telah diaktifkan semula menyebabkan gempa bumi tektonik tempatan,” kata pengarang laporan penyelidikan Dony Adriansyah Nazaruddin dan Helmut Duerrast.
Menurut data MetMalaysia, terdapat 12 gempa bumi tempatan yang berlaku di negara ini sejak 2021 sehingga 26 April tahun ini.
Berikutan potensi aktiviti seismik domestik yang lebih tinggi, jabatan itu berkata sebarang tindakan untuk mengurangkan kesan dan kesan gempa bumi di Malaysia adalah wajar, untuk mengurangkan risiko ke atas manusia dan bangunan.
MetMalaysia berkata pihaknya sentiasa memantau aktiviti seismik serantau dan maklumat berkaitannya akan disampaikan kepada pihak berkuasa dan orang ramai.
Ia menambah bahawa pelbagai agensi kerajaan juga dalam kes itu – Jabatan Mineral dan Geosains telah mengeluarkan Peta Zon Bencana Seismik untuk Pengurusan Geobencana, manakala Jabatan Perancang Bandar dan Desa telah mengeluarkan Garis Panduan Perancangan untuk Pembangunan dan Pengurusan di Kawasan Berisiko Bencana Gempa Bumi.
MetMalaysia juga menyediakan bahan kesedaran di laman webnya untuk menyediakan orang ramai sekiranya berlaku sebarang gempa bumi besar.