KOTA KINABALU: Perlembagaan Sabah sepatutnya mempunyai peruntukan sebelum pilihan raya negeri 2025 untuk “memandu” Gabenor dalam melantik ketua menteri, kata Persatuan Undang-undang Sabah.
Gesaan itu dibuat selepas Perkara 6(7) Perlembagaan Sabah dimansuhkan pada 25 Mei.
Perkara 6(7), yang ditambah kepada Perlembagaan negeri pada tahun 1990, membentuk panduan kepada Gabenor untuk memilih pemimpin parti yang menang menjadi ketua menteri bagi mengelak pihak kehilangan pihak daripada merebut kuasa.
“Memandangkan pilihan raya negeri akan datang dalam tempoh dua tahun, adalah bijak untuk memasukkan definisi yang jelas dalam Perlembagaan negeri,” kata Presiden Persatuan Undang-undang Sabah Roger Chin pada Isnin (5 Jun).
Beliau berkata Perkara 6(3) memberikan Gabenor kuasa budi bicara mengenai “siapa pada pertimbangannya berkemungkinan mendapat kepercayaan majoriti ahli Dewan.”
“Ini sangat mengikut budi bicara. Budi bicara ini harus dibelenggu untuk memastikan ketelusan dan kepastian dalam pelantikan tersebut,” tambahnya.
Pemadaman Perkara 6(7) dibentangkan bersama undang-undang Anti-Lompat Parti oleh Ketua Menteri Datuk Seri Hajiji Noor.
Bagaimanapun, mereka dalam kalangan undang-undang berpendapat bahawa Gabenor kini tidak terikat untuk melantik ketua parti politik yang memenangi majoriti kerusi dalam pilihan raya.
Mereka merasakan bahawa budi bicara Gabenor adalah “sangat luas dan terbuka” sekarang dan tidak lagi dihadkan oleh pemansuhan Perkara 6(7).
Semasa pilihan raya negeri 1985, Parti Bersatu Sabah yang diketuai Tan Sri Joseph Pairin Kitingan memenangi 25 daripada 48 kerusi DUN.
Bagaimanapun, dalam perebutan kuasa, presiden Usno Tun Mustapha Harun, yang partinya memenangi 16 kerusi, bekerjasama dengan Berjaya (dengan enam kerusi) untuk mengangkat sumpah sebagai ketua menteri.
Mereka kemudian menggunakan enam ADUN yang dicalonkan untuk menuntut majoriti mudah 26 kerusi bagi mendapatkan Gabenor ketika itu mengangkat sumpahnya.
Bagaimanapun, pemangku perdana menteri Tan Sri Musa Hitam ketika itu campur tangan, mengatakan bahawa proses demokrasi mesti dipatuhi.
Pairin kemudiannya mengangkat sumpah dan PBS memperkenalkan Artikel 6(7) untuk menghentikan rampasan kuasa tersebut.