Sabah akhirnya meluluskan Rang Undang-undang anti-lompat parti

KOTA KINABALU: Sejarah tercipta di DUN Sabah pada Khamis (25 Mei) apabila ia meluluskan undang-undang untuk menghentikan lompat parti yang menyaksikan kerajaan jatuh dan bangkit melalui pembelotan sejak 60 tahun lalu.

Bagaimanapun, kelulusan pindaan Perlembagaan negeri dibayangi dengan pemansuhan Perkara 6(7) yang memberi panduan kepada Gabenor untuk melantik Menteri Besar selepas pilihan raya.

Artikel yang digelar “anti-rampas kuasa” itu diperkenalkan pada 1990 oleh kerajaan Parti Bersatu Sabah untuk menghentikan kehilangan parti untuk membentuk kerajaan menggunakan enam Adun yang dicalonkan.

Pemotongan Perkara 6(7) dibentangkan bersama RUU anti-lompat parti.

Kesemua 75 daripada 79 Adun yang hadir memberikan sokongan penuh terhadap pindaan anti-lompat parti yang telah lama ditunggu-tunggu yang dibentangkan oleh Ketua Menteri Datuk Seri Hajiji Noor.

Bagaimanapun, 14 ADUN Warisan tidak menyokong pindaan bagi pemansuhan Perkara 6(7). Tetapi ia diluluskan pada perhimpunan itu apabila kesemua 61 ADUN kerajaan daripada Gabungan Rakyat Sabah dan Pakatan Harapan serta Barisan Sabah menyokong penyingkiran klausa itu.

Sabah Barisan chairman Datuk Bung Moktar Radin, Parti KDM president Datuk Peter Anthony (KDM-Melalap), his deputy Datuk Wetrom Bahanda (KDM-Bandau) and Barisan nominated assemblyman Datuk Suhaimi Nasir were absent.

Dewan itu mengundi secara berasingan untuk undang-undang anti-lompat parti dan penghapusan Perkara 6(7).

Terdahulu, Hajiji menjelaskan rasional pemansuhan Perkara 6 (7) yang dibantah sekeras-kerasnya oleh Presiden Warisan Datuk Seri Shafie Apdal. Kedua-dua pemimpin berhujah panjang mengenai pemadaman klausa tersebut.

Fasal 7 dilihat sebagai panduan kepada Gabenor dalam keputusannya melantik Menteri Besar daripada pemimpin parti yang memenangi kerusi majoriti dewan.

Pada mulanya, Presiden Upko Pakatan Datuk Ewon Benedick membantah penyingkiran Fasal 7 Artikel itu tetapi mengundi menyokong penyingkirannya selepas Hajiji menjelaskan rasionalnya.

Hajiji berkata ia tidak lagi relevan dan pemadaman Fasal 7 di bawah Perkara 6 akan membolehkan Gabenor memilih mana-mana ahli perundangan untuk dilantik sebagai ketua menteri jika beliau boleh mendapat kepercayaan majoriti Dewan.

Katanya, Ketua Menteri tidak perlu menjadi ketua parti politik yang mempunyai wakil rakyat terbanyak.

Bagaimanapun, Shafie berhujah bahawa Artikel itu perlu bagi Gabenor untuk memilih Menteri Besar selepas pilihan raya dan ia perlu dikekalkan.

“Ia tidak lagi relevan dalam keadaan semasa,” jelas Hajiji.

Bagi undang-undang anti-lompat parti Sabah, enam Adun yang dicalonkan tidak akan tertakluk kepada peruntukan anti-lompat parti.

Hajiji menjelaskan, enam ADUN yang dicalonkan itu, yang hak mereka sama dengan wakil rakyat, termasuk undi percaya untuk kerajaan, tidak tertakluk kepada undang-undang kerana mereka tidak dipilih dan tidak mewakili mana-mana pengundi atau kawasan pilihan raya.

Semasa membentangkan rang undang-undang itu, Hajiji berkata budaya lompat parti di Sabah telah mengganggu kestabilan kerajaan.

“Kerajaan menganggap masalah lompat parti serius dan isu itu telah menimbulkan banyak perdebatan dan polemik di kalangan rakyat,” kata Hajiji.

Beliau berkata ini kerana ia melibatkan mandat yang diberikan rakyat untuk memilih wakil rakyat mereka.

Beliau berkata, undang-undang itu tidak akan digunakan semula, tetapi akan dikuatkuasakan mulai hari ia diwartakan.

Hajiji berkata bahawa ADUN yang menyeberang dalam parti dalam gabungan juga akan dianggap sebagai melompat dan perlu mengosongkan kerusi mereka.

Dalam mentakrifkan “keahlian” lebih lanjut, beliau berkata ahli langsung parti gabungan juga akan tertakluk kepada undang-undang anti-lompat parti jika mereka berpindah.

Beliau berkata sekiranya ADUN dilantik sebagai Speaker Dewan Undangan Negeri, beliau tidak perlu mengosongkan kerusinya.

Di bawah Perlembagaan Sabah, 73 ADUN dipilih manakala kerajaan yang memerintah boleh melantik enam Adun yang dicalonkan daripada mana-mana parti politik mahupun badan bukan kerajaan (NGO) untuk menjadi Adun.